Wiedza
Nowości
Poradniki
Inspiracje
DIY - Tworzą z nami
Dynamiczny postęp technologiczny i idący wraz z nim rozwój przemysłu doprowadziły do tego, że wiele zawodów, które kiedyś cieszyły się ogromną popularnością w społeczeństwie, w ostatnim czasie niemal całkowicie straciły na znaczeniu. Przykładem tego jest kaletnictwo, przez wielu określane mianem prawdziwej sztuki rzemieślniczej. Warto jednak zaznaczyć, że chociaż usługi kaletnicze to dziś już praktycznie przeżytek, to wciąż znajdziemy wielu pasjonatów kaletnictwa. Dziś spróbujemy opowiedzieć Wam nieco więcej o kaletnictwie, czyli dziedzinie, która jest naszą specjalnością.
Czym jest kaletnictwo?
Kaletnictwo jest jedną z gałęzi rzemiosła polegającą na wytwarzaniu oraz naprawie wyrobów skórzanych, takich jak m.in. torby, walizki, woreczki, paski oraz portfele. Co ciekawe, z tą słynną niegdyś w naszym kraju profesją wiąże się bardzo długa historia, sięgająca aż czasów średniowiecznych. W XIV wieku kaletnictwo zostało wyodrębnione w Polsce jako jedna z wielu specjalizacji skórnictwa, czyli działu rzemiosła zajmującego się z jednej strony garbowaniem skór zwierzęcych w celu ich przetworzenia na przedmioty codziennego użytku (np. ubrania, obuwie i siodła dla koni), a z drugiej wytwarzaniem wyrobów skórzanych (m.in. cholewkarstwo, introligatorstwo, rymarstwo, szewstwo i właśnie kaletnictwo).
Podobnie jak rzemieślnicy innych specjalizacji skórnictwa, kaletnicy zrzeszali się początkowo w ramach tzw. cechów, czyli organizacji tworzących specyficzne środowisko zawodowe, wspierających się wzajemnie w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych członków oraz wymianie technologicznej z cechami zagranicznymi. W tamtym okresie działalność cechów skupiała się jednak nie tylko na organizacji pracy rzemieślników, ale także obejmowała ich życie towarzyskie oraz takie aspekty życia codziennego jak np. częstotliwość uczestniczenia w mszach świętych, wyznaczanie statusu społecznego oraz opieka nad rodziną rzemieślnika w czasie kryzysu (np. śmierci lub choroby członka rodziny). W Polsce główne cechy powstały w Krakowie, Poznaniu, Toruniu, Gdańsku, Elblągu i Lublinie.
Pierwsze cechy kaletnicze miały charakter chrześcijański, jednak z czasem, w okolicy XVIII wieku, zaczęły one stopniowo odłączać się od Kościoła i przekształcać w stowarzyszenia zawodowe zrzeszające grono specjalistów kaletnictwa. Warto jedynie wspomnieć, że proces ten zbiegł się z innym istotnym wydarzeniem, a mianowicie z postępującym kryzysem sztuki rękodzielniczej. Niestety, z czasem cechy kaletnicze coraz częściej postrzegane były jako anachroniczne organizacje, które nie podążały za zmianami spowodowanymi postępem produkcji masowej, czyli manufaktury.
W miarę upływu czasu zawód kaletnika powoli tracił swój status. Prace, które początkowo wykonywane były głównie przez doświadczonych kaletników, zastąpione zostały działaniem zorganizowanych zespołów pracowniczych oraz specjalistycznych maszyn umożliwiających masową produkcję wyrobów kaletniczych.
Branża kaletnicza w Polsce w XXI wieku
Dziś kaletnicy nie mają już obowiązku przynależności do cechu rzemieślniczego. Przepis ten został całkowicie zniesiony w 1989 roku, kiedy to w Polsce uchwalona została ustawa o rzemiośle. Znowelizowane przepisy umożliwiają otwarcie własnego zakładu kaletniczego na terenie Polski bez konieczności posiadania dodatkowych pozwoleń czy też dopełniania skomplikowanych formalności.
Obecnie kaletnictwo jest zawodem wymierającym, wypartym w dużej mierze przez mocno rozwinięty przemysł skórzany. Wciąż istnieją jednak pewne nisze branżowe, w których kaletnictwo nadal cieszy się dużą popularnością, a wręcz zyskuje szerokie grono zarówno praktyków, jak i pasjonatów kaletnictwa. To właśnie w tych gałęziach przemysłu nieskomercjalizowanego wyroby ręcznie wykonywane są mocno doceniane. I to właśnie z myślą o tym obszarze kaletnictwa powstała nasza hurtownia kaletnicza Berotex.
Kim jest kaletnik?
Zgodnie z definicją przedstawioną przez Słownik Języka Polskiego PWN kaletnik to: „rzemieślnik zajmujący się wyrobem toreb, portfeli, pasków itd. ze skóry”. Jest to jednak bardzo ogólna definicja, którą warto nieco rozszerzyć i opisać. Otóż w praktyce praca kaletnika opiera się na kilku czynnościach – wytwarzaniu, konserwacji oraz naprawie przedmiotów wykonanych ze skóry sztucznej, naturalnej lub tkanin.
Osoby, którym marzy się praca kaletnika, powinny dziś ukończyć szkołę branżową lub technikum na kierunku dotyczącym kaletnictwa. Już na etapie edukacji szkolnej uczniowie mają możliwość poznania pracy kaletnika podczas zajęć praktycznych odbywających się pod okiem kaletnika-mistrza. Oprócz tego poznają oni zagadnienia teoretyczne dotyczące tej gałęzi rzemiosła, w tym m.in. aspekty związane z bezpieczeństwem i higieną pracy kaletnika, technologią, rysunkiem technicznym czy też materiałoznawstwem. Po ukończeniu szkoły uczeń ma możliwość podejścia do egzaminu zawodowego, którego pozytywny wynik stanowi potwierdzenie zdobycia wiedzy oraz umiejętności potrzebnych do wykonywania tego typu zawodu.
Jak wygląda praca kaletnika? Najłatwiej jest to zobrazować poprzez określenie etapów produkcji wyrobów kaletniczych:
- Przygotowanie projektu oraz przełożenie go na rysunek techniczny. Tak opracowany szablon pozwala na przygotowanie poszczególnych elementów, które początkowo zrobione będą z tektury lub tworzywa sztucznego.
Warto podkreślić, że niemal wszystkie czynności wykonywane są przez kaletnika ręcznie. Wyjątek stanowi jedynie etap szycia, które, ze względu na fakt, że skóra jest bardzo twarda i trudno przebić ją igłą, odbywa się przy użyciu specjalistycznych urządzeń oraz maszyn do szycia.
Jakie narzędzia i akcesoria kaletnicze wykorzystuje się w zakładzie kaletniczym?
Każdy rzemieślnik, który prowadzi dziś swój warsztat kaletniczy, wie, jak ważne jest odpowiednie wyposażenie i korzystanie z niezbędnych maszyn oraz artykułów kaletniczych potrzebnych do wytwarzania lub naprawy przedmiotów ze skóry. Na rynku znajdziemy dziś szeroki wybór tkanin kaletniczych oraz dodatków kaletniczych, które usprawniają codzienną pracę mistrzów kaletnictwa. Wśród tego typu produktów znaleźć można m.in.:
Kaletnik, który umiejętnie dobiera poszczególne tkaniny kaletnicze oraz akcesoria kaletnicze, jest w stanie stworzyć oryginalny projekt wyrobu kaletniczego, a także nadać istniejącym przedmiotom niebanalny wygląd.
Rzemiosło dzisiaj – prestiżowe hand-made?
Zalewająca nas zewsząd fala globalizacji i niebywały rozwój technologiczny mocno odcisnęły swoje piętno na rzemiośle rękodzielniczym. Okazuje się jednak, że zarówno kaletnicy, jak i pozostali mistrzowie rzemiosła znaleźli dla siebie niszę, a mianowicie rynek wyrobów hand-made, które nie tylko przeżywają swój renesans, ale wręcz rozkwitają na nowo.
Zaskakujące możne być także to, że miłość do rzemieślnictwa to dziś zjawisko obecne już nie tylko wśród osób z pokolenia klasycznej formy kaletnictwa, ale także wśród młodych osób, które wychowane zostały w nurcie konsumpcjonizmu. Duże znaczenie ma pod tym względem dostęp do Internetu. Współcześni rzemieślnicy to osoby, które wiedzą, w jaki sposób pokazać światu swoje wyroby, jak zadbać o ich reklamę i dystrybucję zarówno na rodzimym rynku wyrobów luksusowych, jak i na rynkach zagranicznych.
Internet to dla dzisiejszego kaletnika ogromne wsparcie, ponieważ swój warsztat może mieć w domu, a stworzone wyroby prezentować na własnej stronie internetowej lub w mediach społecznościowych. Co więcej, nie musi on szukać hurtowni kaletniczych, które zaopatrzą go w niezbędne artykuły kaletnicze – wszystko to znaleźć można bowiem w Internecie.
Wiatru w żagle kaletnikom dodaje również postępujące zjawisko tzw. kastomizacji, czyli personalizacji produktów. Po wielu latach masowej produkcji mocno zbliżonych do siebie wyrobów, które nie zaskakiwały ani jakością wykonania, ani designem, dziś konsumenci stawiają na produkty jedyne w swoim rodzaju, które pozwalają im na wyróżnienie się w tłumie. Trend ten mocno przechwycili rzemieślnicy, dla których tworzenie oryginalnych wyrobów rękodzielniczych otwiera furtkę do rozwoju m.in. w branży odzieżowej, galanteryjnej oraz jubilerskiej.
W ostatnich latach jesteśmy świadkami ogromnego napływu nowych marek specjalizujących się w wytwarzaniu wyrobów kaletniczych, które oferują własnoręcznie tworzone ubrania skórzane, torby, portfele, paski oraz zegarki. Modę na prestiżowe wyroby hand-made zaobserwować możemy jednak tylko w sklepach, ale i na ulicy, gdzie coraz więcej osób decyduje się na noszenie wysokiej jakości wyrobów skórzanych, dzięki którym mogą wyróżnić się w tłumie.
Warto również wspomnieć, że młodzi, zdolni kaletnicy coraz chętniej sięgają po wsparcie z zewnątrz, by móc dzięki temu rozwijać swoje małe biznesy i oferować innym nowatorskie wyroby skórzane. Z pomocą przychodzą im subwencje państwowe oraz unijne, w tym m.in. te z Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości. Ich rolą jest wsparcie młodych przedsiębiorców w pierwszych krokach na drodze do otwarcia własnej firmy, by uniknąć w ten sposób problemów z samodzielnym rejestrowaniem działalności i skomplikowaną papierologią.
Kaletnik naprawia: Drugie życie produktów – reuse
Nie bez powodu uważa się, że kaletnik to swego rodzaju rzemieślniczy magik, który nie tylko stworzy dla nas unikatowy wyrób skórzany, ale także nada zupełnie nowe życie produktom, które na pierwszy rzut oka są już całkowicie nieprzydatne. Na początek spróbujmy odnieść się do najprostszego przykładu, który stanowi tak naprawdę chleb powszedni każdego kaletnika. Mamy tu na myśli naprawę zepsutych lub zniszczonych elementów galanterii skórzanej.
Chociaż o wiele łatwiej jest zainwestować w nową torebkę, portfel czy też pasek, znacznie lepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług doświadczonego kaletnika. W jakich sytuacjach warto pomyśleć o takiej opcji? Oto kilka przykładów:
Przejdźmy jednak do nieco bardziej skomplikowanych projektów, które idealnie odzwierciedlają ideę reuse, czyli ponownego użycia przedmiotów w pierwotnym celu lub do zupełnie innych zadań. Kaletnicy często wykorzystują do tego takie akcesoria kaletnicze jak np. nity kaletnicze, które zwykle służą do łączenia ze sobą kilku różnych materiałów. Ale nie zawsze! Nity kopułkowe pozwalają m.in. na odnowienie starych, nieużywanych mebli, które mogą zyskać dzięki nim nowoczesny, nietuzinkowy design. Spinając elementy skórzane metalowymi nitami, możemy także zaprojektować unikalną doniczkę lub kosz na papier, który świetnie zaprezentuje się w modernistycznym wnętrzu.
Na odważny i nietypowy pomysł wpadł także Philip Jeffries, założyciel firmy zajmującej się produkcją tapet specjalistycznych. W jednej ze swoich kolekcji wykorzystał on nity metalowe, dzięki którym tapety diametralnie zmieniają charakter wnętrza i sprawiają, że staje się ono jedyne w swoim rodzaju. I ostatni pomysł na wykorzystanie kaletnictwa w praktyce to zastosowanie nitów odzieżowych jako elementy ozdobne w rock’owych kurtkach lub kamizelkach. Połączenie metalu i jeansu daje piorunujący efekt, który z pewnością zadowoli każdego miłośnika mody w stylu vintage.
Renesans produktów unikatowych, niszowych, robionych ręcznie przy użyciu artykułów kaletniczych
Większości z nas kaletnictwo kojarzy się głównie z wyrobami skórzanymi codziennego użytku, jak np. torebki, paski oraz portfele. Wbrew pozorom jest to zaledwie część produktów wytwarzanych przez pracownie kaletnicze. Skóra daje bowiem rzemieślnikom ogromne możliwości w zakresie projektowania nietypowych wyrobów kaletniczych, a także… nadawania drugiego życia produktom niszowym, czego przykładem są chociażby produkty mocno powiązane z rekonstrukcją historyczną.
Spróbujmy na chwilę przenieść się do odległych czasów wielkich wojen i bitew. To właśnie wtedy rycerzom i żołnierzom towarzyszyły takie wyroby skórzane jak np. sakwy, pochwy na broń, karwasze, kołczany czy też łubie na łuk. I chociaż dziś są one całkowicie bezużyteczne, to pasjonaci historii nadal dążą do ich odtwarzania i wykorzystywania przez osoby biorące udział w rekonstrukcjach historycznych. Część z nich znajduje z kolei swoje zastosowanie w salach myśliwskich oraz muzealnych wnętrzach w pradawnych dworkach.
Kolejny obszar, w którym dziś swoje zastosowanie znajdują wyroby skórzane tworzone przez kaletników, to tzw. bushcraft, czyli sztuka związana z przetrwaniem i życiem w dziczy bez korzystania z jej naturalnych zasobów. Osoby, które pragną w pewnym stopniu powrócić do korzeni i pierwotnego trybu życia swoich przodków, wykorzystują w tym celu specjalnie opracowane wyroby kaletnicze, które są nie tylko unikatowe, ale przede wszystkim niezwykle trwałe. Za przykład warto tu podać chociażby skórzane etui na scyzorki i zapalniczki, kabury na pistolety, pokrowce na narzędzia wielofunkcyjne (powszechnie określane jako tzw. multitoole) też pochwy na noże. Tego typu wyroby skórzane mają więc wesprzeć miłośników bushcraftu w przetrwaniu w trudnych warunkach, a zarazem stać się atrakcyjnym dodatkiem podkreślającym charakter całego otoczenia.
I na koniec jeszcze jedno zagadnienie, które również umożliwia ponowne użycie produktów unikatowych i niszowych. Mamy tu na myśli knifemaking, czyli sztukę rzemieślniczą, która polega na wytwarzaniu noży całkowicie tradycyjnymi i ręcznymi metodami. Jak nietrudno się domyślić, niezwykle ważnym dopełnieniem takiego noża jest specjalnie opracowana pochwa skórzana, która chroni ostrze i rękojeść, a przy tym pozwala na noszenie noża cały czas przy sobie.
Hurtownia kaletnicza Berotex – najlepsze miejsce na znalezienie akcesoriów kaletniczych
Nie da się ukryć, że kaletnictwo to nasza pasja i motywacja do tego, by dzielić się z innymi bogactwem tego, co oferuje branża kaletnicza. Od ponad 20 lat jesteśmy dla Was, miłośników kaletnictwa i pasjonatów krawiectwa, w naszej hurtowni tkanin kaletniczych Berotex, do której z czasem dołączył również nasz sklep internetowy. To właśnie tu stworzyliśmy dodatkową przestrzeń sprzedaży dla klientów hurtowych oraz indywidualnych, dla których, tak jak dla nas, kaletnictwo stało się sposobem na życie.
Wśród artykułów i dodatków kaletniczych, które można u nas znaleźć, wymienić należy:
· tkaniny kaletnicze, które charakteryzują się bardzo wysoką wytrzymałością i nie są rozciągliwe. Tego typu materiały pozwalają na tworzenie m.in. legowisk dla zwierząt, pokrowców na meble, toreb i walizek, portfeli, pasków do spodni oraz ozdób do butów. Nasze tkaniny kaletnicze są sztywne, trwałe, wodoszczelne i mniej podatne na odkształcanie w porównaniu do materiałów wykorzystywanych do produkcji zwykłych ubrań. Do tej kategorii zaliczyć możemy m.in. tkaniny poliestrowe PU/PA o zróżnicowanych splotach i kolorach (np. tkaniny powlekane PES), tkaniny poliestrowe PCV, które gwarantują im trwałość i sztywność, skóry wtórne oraz sztuczne skóry;
· galanterię metalową i plastikową – dzięki tym artykułom kaletniczym rzemieślnicy są w stanie zaprojektować oryginalne plecaki, torby, gadżety dla zwierząt oraz części produktów dziecięcych. Na szczególną uwagę zasługują tu takie produkty jak karabińczyki metalowe i karabińczyki plastikowe, które umożliwiają tworzenie dopinanych zaczepów, jak również metalowe kółka, ramki oraz półkola, które są świetnym rozwiązaniem w przypadku łączenia taśm. Kaletnicy często korzystają również z metalowych nap, oczek i nitów metalowych, które, jak już zostało powiedziane wcześniej, są świetnym sposobem na ozdobienie torebki, mebli oraz kurtki. Z drugiej strony plastikowe kółka to gwarancja większej funkcjonalności torby podróżnej, natomiast plastikowa klamra zatrzaskowa ułatwia zapinanie plecaków i nerek;
· nici i taśmy – dzięki nim kaletnicy mogą w szybki i prosty sposób połączyć ze sobą wybrane materiały lub określone elementy wyrobów krawieckich. Odpowiednio dobrane nici poliestrowe NTF oraz nici bawełniane umożliwiają stworzenie solidnych szwów, a wraz z wytrzymałymi taśmami parcianymi premium stanowią gwarancję trwałego i wygodnego uchwytu lub smyczy. W naszej hurtowni kaletniczej oferujemy nici krawieckie w ponad 400 różnych kolorach, które nadają się do szycia zarówno lekkich materiałów odzieżowych, jak i grubych tkanin kaletniczych. Do wyboru jest tu również bogactwo różnego rodzaju taśm, począwszy od taśm nośnych o zróżnicowanych grubościach, poprzez lamówki odzieżowe i lamówki kaletnicze, aż po kolorowe rzepy oraz gumy;
· zamki błyskawiczne – powszechnie określane mianem zamków ekspresowych, to akcesoria kaletnicze i krawieckie składające się z dwóch rzędów ząbków umieszczonych na taśmie. W naszej ofercie przygotowaliśmy duży wybór zamków błyskawicznych do samodzielnego montażu oraz tych gotowych, które zapewniają wygodną obsługę. Z myślą o współpacujących z nami krawcach i kaletnikach opracowaliśmy specjalną ofertę taśm suwakowych metalowych i spiralnych, zamków błyskawicznych spiralnych, kostkowych i metalowych, suwaków oraz zapięć i zakończeń suwaków;
· włókniny ochronne (wigofil) – w naszej hurtowni tkanin kaletniczych znaleźć można także szeroki wybór włóknin poliestrowych do produkcji artykułów ochronnych, ocieplin, wkładek antypoślizgowych do butów oraz wyściółek. Materiały te znajdują swoje zastosowanie m.in. w przemyśle tapicerskim i meblowym, a przy tym stanowią ciekawą alternatywę dla podszewek poliestrowych, np. w wózkach.
Nie sposób jest wymienić wszystkie produkty, które oferujemy w naszej hurtowni kaletniczej. Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z ofertą sklepu Berotex, a w przypadku wątpliwości i problemu z doborem konkretnych produktów – do kontaktu telefonicznego lub mailowego z naszymi specjalistami. Pokażmy światu, że kaletnictwo nie musi odchodzić w zapomnienie, a piękno ręcznie wykonanych wyrobów skórzanych nigdy nie wyjdzie z mody!
